Het congres van kennisalliantie SKBN en vakblad BT streek dit jaar neer in de provincie Zuid-Holland, samen met de Rotterdam, Den Haag en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) partner van deze 18e congreseditie. Na een welkom door MRDH-voorzitter Jan van Zanen trapte VNO/NCW-voorzitter Ingrid Thijssen het congres inhoudelijk af waarin ze refereerde aan de urgentiebrief die ze samen met MKB-voorzitter Jacco Vonhof stuurde naar de Tweede Kamer waarin ze de politiek opriepen naast woondeals, ook in te zetten op maakdeals. ‘Wat heb je aan een woonstad, als je er niet kunt werken’, verklaarde Thijssen. Het gaat daarbij niet alleen om de belangen van bedrijven, maar ook om het creëren van levendige steden.
‘Sturen op een gezonde woon-werkbalans in stedelijke gebieden’ is ook een van de actielijnen uit het ‘Nationaal Programma Ruimte voor Economie’, naast het beter benutten en verduurzamen van bestaande bedrijfslocaties. Directeur-Generaal Erwin Nijsse van het ministerie van EZK kondigde aan daarvoor pilots te starten voor een investeringsfondsen voor het beter benutten en verduurzamen van bedrijventerreinen. CEO Tim Beckmann van logistieke en industriële vastgoedinvesteerder Intospace verklaarde tijdens een plenair panel graag in bestaande bedrijventerreinen te willen investeren, maar daarvoor schuifruimte nodig te hebben om zittende bedrijven en een alternatief te kunnen bieden.
Transformatiestop
Een van de meest tastbare bewijzen dat er sprake is van een trendbreuk kwam van gedeputeerde Meindert Stolk, die op het hoofdpodium aankondigde álle bedrijventerreinen in de provincie te willen beschermen. Directeur economie en duurzaam Petra de Groene van de gemeente Rotterdam lichtte het Actieplan Bedrijfsruimte toe. Daarin is het ‘college target bedrijfsruimte’ van vorig jaar uitgewerkt in 8 actiepunten, waaronder het minimaliseren van transformaties, intensiveren van bestaande werkgebieden en het plaatsen van het juiste bedrijf op de juiste plek.
Waarin zoiets in de praktijk kan resulteren, konden deelnemers zien in de presentatie van architect Markus Schaefer (Hosaya Scheafer Architect), die vertelde hoe Zürich al in 2007 een moratorium instelde op de transformatie naar overgebleven stedelijke industriegebieden. Resultaat daarvan is dat grondspeculatie in die gebieden uitbleef, of ontwikkelaars die op een waardesprong hadden geanticipeerd, bedrogen uitkwamen. In plaats daarvan worden ze gestimuleerd binnen de kaders hun creativiteit in te zetten voor het realiseren van nieuwe bedrijfsruimteconcepten, mídden in de stad, eventueel gecombineerd met wonen.
Omarming
Voor het mixen van wonen en werken en beter benutten van bestaande bedrijfslocatie heb je de hulp nodig van de vastgoedgoedmarkt. Maar ook dwingende maatregelen moeten niet worden uitgesloten. De behoefte aan stedelijke bedrijfsruimte groeit de komende jaren fors. In nagenoeg álle stedelijke regio’s van Nederland komt ruimte voor werken door oprukkende woningbouw in de verdrukking. In Den Haag knelt de ruimte het meeste. Wethouder Saskia Bruines zet daarom niet alleen in op intensiveren van bestaande bedrijvengebieden als HKZ, maar ook het mixen van wonen en werken, zoals in de Binckhorst.
Beide opgaven – ruimte voor werken en ruimte voor wonen – zijn even urgent. In dat opzicht sloten de rijen op het BT Event. Sterker: ze hebben elkaar nodig. Zo verklaarde NEPROM-voorzitter Desirée Uitzetter zich zorgen te maken over de verdringing van bedrijvigheid uit steden, waar ontwikkelaars volgens haar mede debet aan zijn. Ze wil graag meer investeren in gemixte woon-werkmilieus. Corporatiedirecteur Bart Kesselaar (Havensteder) deed tijdens het plenaire panel een opvallende oproep om naast sociale huurwoningen ook betaalbare bedrijfsruimte als DEAB-activiteiten (diensten van algemeen economie belang) te bestempelen.
Keuzes maken
PBL-onderzoeker David Hamers pleitte als laatste hoofdspreker voor het maken van keuzes. Want niet overal kan alles. Of dit betekent dat ook ruimte voor werken pas op de plaats moet maken, daarover sprak Hamers zich niet uit. Vooralsnog neemt ruimte voor economie maar een bescheiden positie in met 2,6 procent landgebruik, leerde DG Erwin Nijsse de deelnemers in de ochtend, terwijl de landbouwsector zo’n tweederde van de landoppervlakte beslaat. Niettemin is er nog veel te winnen op bestaande bedrijvenlocaties. Het beter benutten daarvan vergt wel een investering, benadrukte SKBN-voorzitter Theo Föllings in zijn traditionele wrap up. Van subsidie wilde hij nadrukkelijk niet spreken. Want als je het goed doet, dan rendeert die investering, bewijst de praktijk van de ontwikkelfondsen van de provincie Overijssel (HMO), Gelderland (OMG) en Utrecht (OMU).
Meer daarover op het volgende BT Event op donderdag 14 november 2024 in Utrecht. Ben daarbij!
Lees ook: Ruimte voor wonen én werk: het spel begint nu pas echt
Fotocredit: Aldo Alessi