De provincie Utrecht telt zo’n 150 bedrijventerreinen, waarvan een aantal zwaar verouderd is. Veel ondernemers op die bedrijventerreinen zijn niet meer tevreden over hun huisvesting. Hun loods, fabriek, magazijn of bedrijfshal is verouderd en delen van de terreinen zelf zijn bepaald geen visitekaartje: saai, gedateerd, niet meer functioneel en vol eentonige bedrijfspanden. Maar verhuizen is lastig, want bedrijfsruimte is schaars in de drukke Utrechtse regio.

De provincie Utrecht wil bestaande terreinen intensiever en duurzamer gebruiken zodat er minder bedrijventerreinen bij komen. Een klus voor de Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU). De uitvoeringsorganisatie werkt al meer dan 10 jaar in opdracht van de provincie Utrecht aan de verbetering en herstructurering van bestaande bedrijventerreinen in de provincie. Daar is recent een budget van 30 miljoen euro aan toegevoegd voor een baanbrekend plan om de markt in beweging te brengen: de OMU gaat verouderde kavels opkopen en up-to-date maken. Zo komt er ruimte voor ondernemers om te verhuizen én worden de verouderde bedrijventerreinen vernieuwd en intensiever gebruikt, zodat er minder nieuwe terreinen aangelegd hoeven worden.

Vierhonderdtachtig voetbalvelden nodig

De vernieuwing van de bedrijventerreinen is hard nodig, want ze vormen ondanks hun saaie uiterlijk hét motorblok achter onze regionale economie. Dagelijks zoeken honderdduizenden mensen de ruim 150 terreinen die de provincie Utrecht telt op; ze zijn namelijk goed voor meer dan een kwart van alle banen. Belangrijke plekken dus. Een aanzienlijk deel is echter verouderd, rommelig, niet duurzaam én er is behoefte aan uitbreiding, omdat het aantal inwoners en bedrijven in deze provincie blijft groeien. In totaal is zo’n 336 hectare extra ruimte nodig in de komende 10 tot 15 jaar; dat zijn zo’n 480 voetbalvelden.

Megaklus

Directeur Frank Hazeleger van de OMU, die deze megaklus uitvoert, vertelt over zijn missie: ‘We willen toegankelijke, groene en duurzame bedrijfsterreinen creëren, die efficiënt gebruikt worden en waar de medewerkers met plezier naar toe gaan. Waar je tussen de middag neerstrijkt in de lunchroom of een wandelingetje maakt door het groen. Vriendelijke werkplekken met plaats voor circulariteit, klimaatadaptatie, vergroening, biodiversiteit, energiebesparing en -opwekking.

Maar liefst 60 procent van het energieverbruik vindt plaats op bedrijventerreinen. Daar kun je een duurzame slag slaan door zonnepanelen op de grote daken te leggen. We streven ernaar om 85 hectare, dat zijn zo’n 120 voetbalvelden, van de nodige extra ruimte te creëren door de bestaande terreinen intensiever te gebruiken. Zo houden we meer ruimte in de regio over voor groen, woningen en energieopwekking.’

Rotte appels

Het opkopen en up-to-date maken van kavels op bestaande terreinen om zo extra ruimte voor bedrijven te creëren is een revolutionaire aanpak. Andere provincies en het Rijk kijken er met veel belangstelling naar. Hoe pakt de OMU dat aan? Frank Hazeleger: ‘Wij voeren met alle gemeenten in de provincie gesprekken over de mogelijkheden op hun bedrijventerreinen. Wij zoeken vervolgens naar verpauperde bedrijfspanden, de ‘rotte appels’ met torenhoog onkruid voor de deur en een overvolle brievenbus. Ze worden veelal als opslag gebruikt, maar vastgoedeigenaren doen ze vanwege de krappe markt vaak niet meteen van de hand. Dat vergt veel belletjes en bezoekjes van onze kant. Bij nog functionerende bedrijfspanden in een sterk verouderd jasje gaan we met de ondernemer in gesprek.’

Duurzaam en groen ondernemen

Vervolgens gaat de OMU aan de slag: vaak de panden slopen en weer uitgeven als nieuwe bouwrijpe bedrijfskavels. Onder voorwaarden: wie duurzaam en groen onderneemt heeft een streepje voor. De OMU let niet alleen op de grondopbrengsten bij de verkoop, maar ook of de ondernemer zich bijvoorbeeld aansluit bij de ondernemersvereniging, een groenstrook wil aanleggen of zonnepanelen op het dak legt. Daarnaast stimuleert ze de samenwerking tussen de bedrijven. Nu werken ze vaak als eilandjes, terwijl ze parkeerplaatsen kunnen samenvoegen of de afvalverwerking collectief kunnen oppakken.

Familiebedrijven

Naast het opkopen van bedrijfskavels helpt OMU-ondernemers die willen verhuizen. Hazeleger: ‘Bij de hulp aan bedrijven die willen uitbreiden of verplaatsen richten we ons niet op de grote XL-distributiecentra of de kleinere units. Die pakt de markt wel op. Wij zijn er voor het middensegment: het Midden- en Kleinbedrijf (MKB) en de familiebedrijven. Zij zitten vaak al tientallen jaren op dezelfde plek en groeien uit hun voegen, maar kunnen de dubbele lasten tussen verkoop en koop van een nieuw pand niet dragen. En als de bank niet wil helpen, schuiven ze een verhuizing voor zich uit. Wij zorgen dan voor financiering tijdens de ontwikkelfase en helpen bij de aanpak. Kleinere bedrijven hebben bijvoorbeeld vaak geen idee van alle procedures bij de gemeenten. Logisch ook, want zo’n verhuizing doe je niet elk jaar.

Kaaspakhuis Woerden

Hazeleger: ‘Inmiddels is onze eerste aankoop een feit, een Kaaspakhuis in Woerden dat wil uitbreiden op een andere locatie. Ze zitten in een zwaar verouderd jaren-tachtig pand met onvoldoende uitbreidingsmogelijkheden. De onderneming kan met opbrengst van de verkoop aan de OMU op zoek naar een nieuwe plek en wij gaan de huidige locatie, na sloop, opnieuw uitgeven in de markt. Inmiddels zijn we in overleg met de ondernemers op aangrenzende kavels om ook hun gebouwen en terreinen duurzamer en groener te maken. Goed voorbeeld doet immers goed volgen. We verwachten binnenkort ook onze tweede aankoop te kunnen presenteren. Er lopen daarvoor gesprekken bij diverse gemeenten. Zo kunnen we in de komende tien à vijftien jaar veel verouderde bedrijventerreinen een groene, duurzame ‘look en feel’ geven.’