Seminar: Hoe maak je ruimte voor circulaire bedrijvigheid in binnenhavens?

De 20ste editie van het BT Event vindt donderdag 13 november plaats op Industriepark Kleefse Waard (IPKW) in Arnhem. Tijdens deze jubileumeditie van het BT Event verkennen we hoe regio’s kunnen sturen op economische kracht, duurzame groei en technologische vernieuwing in een wereld vol geopolitieke spanningen en transities. Daarbij staat één vraag centraal: hoe bouwen regio’s aan een strategisch autonoom, innovatief en duurzaam Nederland? Het BT Event staat dit jaar in het teken van strategische autonomie – een thema dat sinds de coronapandemie, internationale spanningen en technologische ontwikkelingen in rap tempo op de Europese én nationale agenda is gekomen. Van medicijnen en computerchips tot energie, veiligheid en kritieke materialen: de roep om minder afhankelijkheid van mondiale productieketens is urgenter dan ooit. Het kabinet onderstreepte dat belang in het regeerakkoord, onder meer met de ambitie voor een sterke industriële basis en leveringszekerheid in de defensiesector. De recente ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ stelt nadrukkelijk dat innovatie moet opschalen naar productie. Maar waar landen die activiteiten uiteindelijk? Juist: op bedrijventerreinen en werklocaties. Over de event locatie: IPKW Industriepark Kleefse Waard (IPKW), de locatie van het BT-event van dit jaar, is een 90 hectare grote werklocatie die duurzame energie-gerelateerde bedrijven huisvest, faciliteert en met elkaar verbindt. Samen met de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven wordt op IPKW gewerkt aan de ‘cleantech campus van de toekomst’. Op het gebied van energie, afval, gebouwen, mobiliteit en mensen geeft het Arnhemse industriepark ook invulling aan de circulaire economie. Het Industriepark heeft de ambitie dat het dit jaar het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland wil zijn.   Ruimte voor duurzame groei Tijdens het event zoeken we samen met bestuurders, beleidsmakers en ondernemers naar antwoorden op deze actuele vragen. Hoe benutten we bestaande ruimte slimmer? Hoe creëren we nieuwe economische ruimte voor duurzame groei? Welke rol spelen netcongestie en waterschaarste? En hoe sturen regio’s via ruimtelijk beleid op innovatie, valorisatie en samenwerking? De bijeenkomst verkent ook de veranderende rollen van overheden. Is het tijd voor een meer sturende provincie? Of juist meer ruimte voor gemeenten en marktpartijen? En hoe verhoudt dit alles zich tot het Rijk en Europa? KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN FACTS & FIGURES >> BT Event 2025 >> Donderdag 13 november 2025 >> Industriepark Kleefse Waard in Arnhem >> Kosten: De reguliere kosten voor deelname aan het BT Event bedragen € 525,00. Vroegboekkorting: Meld je aan voor 1 juli en ontvang € 75,00 korting! Collegadeal: Kom je met 2 personen van één organisatie (tegelijk inschrijven en op 1 factuur) dan bedragen de kosten € 795,00. Korting abonneehouders vakblad BT: Abonneehouders van vakblad BT ontvangen € 50,00 korting op het voor u geldende tarief.    

‘Deel best practices zoals Willem-Alexander in Roermond waar wordt ingezien dat een watergebonden bedrijventerrein cruciaal is voor de circulaire economie’, zei Cees-Jan Pen, lector bij Fontys Hogescholen dinsdag 14 janauri tijdens het Slotevent Samen Beter: Op safari naar Willem-Alexander Haven in Roermond. 'Hoe kunnen we dit soort gebieden, waarvan steeds duidelijker wordt dat die een enorm belangrijke rol gaan spelen als de circulaire transitie op gang komt, uiteindelijk hoger op de politieke agenda krijgen?’ Dit artikel is afkomstig van bt-online.nl.  Kijk hier voor de volledige versie Niet-watergebonden bedrijven domineren In het manifest 'Borgen binnenhavens als anker voor de circulaire economie', dat de lector met Evert-Jan de Kort (STEC groep) en Joep Janssen (Ginder) opstelde, staat dat zo’n 30 tot 40 procent van de kavels aan binnenhavens in Nederland in beslag wordt genomen door niet-watergebonden bedrijven. Pen: ‘Dit manifest is een eerste aanzet om te kijken of dit onderwerp in de top 10-issues van een aantal gemeenten kan komen te staan tijdens de raadsverkiezingen volgend jaar.' ‘Bedrijven in havengebieden gaan volgens de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) steeds meer afvalstoffen als nieuwe grondstoffen aanvoeren en verwerken, in plaats van het afvoeren van (afval)stoffen uit havens. Er ontstaat nieuwe maakindustrie waarbij binnenhavens en watergebonden bedrijventerreinen een cruciale rol spelen in de circulaire economie.’ Geen 'knuffelbare hubs' Tijdens de afsluiting van de circulaire safari in de raadszaal van het gemeentehuis van Roermond stelde Pen vast dat gemeenten inmiddels lokaal voorop lopen in hele stringente circulaire doelstellingen, maar die ambitie wordt niet gehaald met ‘leuke knuffelbare hubs in woonwijken’. ‘Je zult grote gebieden met overslagcentrales voor beton-asfalt en recyclingcentrales nodig hebben. Dat wordt vaak vergeten en met dit manifest willen we een onderwerp, waarvan mensen denken ‘ze zijn smerig en hebben we ze nog wel nodig’, duidelijk koppelen aan die circulaire transitie.’ Pen: ‘Ons advies is ook wees creatief met de beschikbare fondsen en breng vooral best practices beter over het voetlicht. Inspirerende verhalen moeten nog veel beter door gemeenten aan elkaar worden doorverteld, waarmee je voorkomt dat iedereen opnieuw het wiel gaat uitvinden. Neem vooral ook ondernemersparticipatie serieus en betrek het onderwijs en kennisinstellingen.’ De Willem-Alexander Haven, het decor van het slotevent van het tweejarige RAAK-onderzoek Samen Beter, liet in lijn met het manifest zien dat door een nauwe samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid (gemeente en waterschap, red.) en het onderwijs het oudste en enige watergebonden bedrijventerrein van Roermond is uitgegroeid tot een van de meest duurzame en circulaire bedrijventerreinen van Nederland. Groei circulaire bedrijvigheid  Gastheer Willem Bakker, directeur van Kalle en Bakker Overslag, Janou Martens-Goetstouwers, beleidsadviseur van de gemeente Roermond en Jean-Dominique de Pre van multinational BESIX lieten zien hoe de publiek-private samenwerking binnen een Bedrijven Investeringszone (BIZ) en de coöperatie Port of Roermond haar vruchten afwerpt. Tijdens een rondleiding op het bedrijventerrein vertelde Willem Bakker de deelnemers aan het event, dat mede georganiseerd werd door SKBN, dat de samenwerking er onder meer voor gezorgd heeft dat 90 procent van de bedrijven een bijdrage leveren aan de duurzame en circulaire economie op het bedrijventerrein.   Daarnaast ging Dankeld Vanmeenen, docent onderzoeker aan de Fontys, in op het project 'WA Meets Students’. Verdeeld over zeven periodes hebben bij Kalle en Bakker over de afgelopen drie jaar meer dan 200 Fontys-studenten voor de minor circulaire economie aan twaalf projecten gewerkt over uiteenlopende duurzame en circulaire vraagstukken die spelen bij bedrijven als Kalle en Bakker, SIF, Smurfit Westrock en BESIX.  Jean-Dominique de Pre vertelde vervolgens wat het belang is van de samenwerking is van de bedrijven binnen de BIZ, de gemeente Roermond en het waterschap bij de realisatie van een waterkering op het bedrijventerrein tegen het hoge water als gevolg van het hoge water in de zomer van 2021. Circulariteit vereist schaal Als afsluiter ging Frank de Feijter, onderzoeker circulaire economie aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), in op de uitkomsten van het ‘Samen Beter’-onderzoek, waarin is onderzocht wat het belang is van een publiek-private samenwerking op bedrijventerrein om een bijdrage te leveren aan de circulaire economie.  Wil je als bedrijventerrein een geslaagde business op dat vlak dan is schaal een belangrijk aspect volgens De Feijter. Als voorbeeld haalde hij een case aan over het verwerken van piepschuim van ziekenhuizen op bedrijventerreinen in de regio Arnhem-Nijmegen. ‘Toen de betrokkenen dat doorrekenden bleek dat hiervoor alle piepschuim nodig was van ziekenhuizen in Oost-Nederland om er überhaupt een sluitende businesscase van te maken. Als je nadenkt over een circulariteit, denk dan ook altijd aan schaal.’ Programmatisch werken Over de organisatiegraad van bedrijventerreinen constateert de HAN-onderzoeker dat niet alleen in structuren moet worden gedacht van een BIZ, coöperatie of BV. ‘Het gaat om individuele partijen die elkaar vinden, waar synergie tussen ontstaat. Denk aan het succes in bijvoorbeeld Helmond waar partijen als Indusym en Ginder aan de slag zijn gegaan en een gemeente heel enthousiast is aangehaakt.’ Ook stelde De Feijter dat bedrijventerreinen veel kunnen leren van programmatisch werken. ‘Een van de successen van living labs in de regio – zoals hier op Willem-Alexander – is dat je met een studentengroep op het bedrijventerrein aanwezig bent. Daardoor ontstaat er synergie tussen alle betrokkenen. Op dat vlak zie ik nog een enorm potentieel als aanjager van bedrijventerreinen in de transitie naar de circulaire economie.’ Dit Slotevent wordt georganiseerd in het kader van het onderzoek Samen Beter van de HAN en Fontys Hogescholen. Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Kijk hier voor meer informatie over dit onderzoek.

De Provincie Limburg heeft een start gemaakt met het Limburgs Uitvoeringsprogramma Energiehubs (LUPEH). Dit is opgesteld in samenwerking met de Limburgse gemeenten, de Regionale Energiestrategieën (de 2 RES-regio’s), netbeheerder Enexis en regionale ontwikkelingsmaatschappij LIOF. Vanaf nu is er in totaal 1,3 miljoen euro uit de landelijke Stimuleringsregeling Energiehubs beschikbaar voor ondersteuning aan energiehubs in Limburg. Dit is in lijn met het beleidskader 'Nieuwe energie en schoon leefmilieu', waarin de noodzaak is erkend om bedrijventerreinen en gemeenschappen te ondersteunen bij het realiseren van de transitie-opgaven en het werken aan toekomstbestendige energie-infrastructuur. Samenwerken in een energiehub betekent het delen, opslaan en/of converteren van energie met bijvoorbeeld andere ondernemers. De opwek (bijvoorbeeld via zonnepanelen) en het gebruik van energie wordt op elkaar afgestemd. Alle energie hoeft dan niet tegelijk het overbelaste elektriciteitsnet over. En het zorgt ervoor dat de energievoorziening meer lokaal geregeld wordt. Op woensdag 16 april 2025 verzorgden gedeputeerde Marc van Caldenberg, wethouder John Aarts (gemeente Maastricht) en vertegenwoordigers van bedrijven Sibelco en Wessem Port Services in de Maastrichtse Beatrixhaven symbolisch de lancering van het programma. Op dit bedrijventerrein is sinds ongeveer 1,5 jaar een Gebiedsgerichte Aanpak (GGA) actief waarbij wordt toegewerkt naar een toekomstbestendig energiesysteem. Eén van de opgestarte initiatieven is een groep van vijf bedrijven (Sibelco, Lawter, Janssen Grondverzet, Wessem Port Services en Laura Metaal) die samen met netbeheerder Enexis verkennen of ze een dergelijke energiehub kunnen vormen. Gedeputeerde Marc van Caldenberg: 'Dit programma helpt meebouwen aan het energiesysteem van de toekomst: meer lokale autonomie en eigenaarschap voor bedrijven(terreinen) en energiegemeenschappen, maar ook het verminderen van netcongestie, waardoor bedrijven weer ruimte hebben om uit te breiden en nieuwe bedrijven kans hebben een aansluiting te krijgen op het elektriciteitsnet. Mooi om te zien dat hier in Maastricht diverse bedrijven samen die uitdaging aangaan. Ik hoop dat de regeling veel meer ondernemers stimuleert hiermee aan de slag te gaan!’ Wethouder John Aarts, Gemeente Maastricht: ‘Onze lokale industrie heeft een grote opgave om te verduurzamen. Als gemeente stimuleren we de samenwerking tussen bedrijven en zoeken we samen met deze bedrijven naar oplossingen voor de uitdagingen die de energietransitie met zich meebrengt. Door financiële ondersteuning van de Provincie Limburg kunnen de bedrijven de benodigde extra expertise aantrekken om concrete vervolgstappen te zetten. Dit is een belangrijke stap voor een toekomstbestendig energiesysteem in de Beatrixhaven'. Jan Jansen (Sibelco) en voorzitter van Samenwerkende Ondernemingen Beatrixhaven: ‘Door de gebiedsgerichte aanpak van de gemeente kregen we als bedrijven inzicht in met welke bedrijven we samen konden werken als het gaat om energie-uitwisseling. De afgelopen maanden hebben wij als ondernemers veel tijd geïnvesteerd om gezamenlijk tot een energiehubs met een zogenaamde GroepsTransportOvereenkomst (GTO) te komen. Met deze provinciale subsidieregeling kunnen we de benodigde experts betrekken om op die manier netcongestie te beperken. Zo dragen we bij aan het efficiënter maken van de energievoorziening voor alle bedrijven in de Beatrixhaven’. De provinciale subsidieregeling Het energiesysteem van de toekomst zal zowel centraal als decentraal worden georganiseerd. Hiervoor is door het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) het Stimuleringsprogramma Energiehubs (SEH) ontwikkeld, waarbij ook rijksgelden ter beschikking worden gesteld aan de Provincie Limburg en het LIOF. Via de speciale provinciale subsidieregeling ‘Ondersteuning proceskosten Energiehubs 2025’ kunnen initiatieven vanaf nu een aanvraag indienen bij de Provincie Limburg. De middelen zijn expliciet in te zetten voor gerichte procesondersteuning van de realisatie van energiehubs. Hierdoor kan technische, juridische en financiële expertise worden ingezet in de verdere stappen voor het efficiënter organiseren van de beschikbare elektriciteitscapaciteit.