Rond 2030 bestaat het areaal aan bedrijventerreinen in Nederland voor 90 procent uit bedrijventerreinen die er nu al zijn. Om de vraag naar economische ruimte te accommoderen, moeten deze terreinen efficiënter worden benut. Steeds vaker gaat het over de vraag hoe je duurzaam kunt intensiveren. Bijvoorbeeld door de mogelijkheid om meerlaags te bouwen op bedrijventerreinen. Maar het kan ook gaan om herverkaveling op clusterniveau en slimme, collectieve parkeeroplossingen. 

Met het beter benutten van het bouwvlak en het aanpassen van de regels voor de maximale bouwhoogte is een potentiële ruimtewinst te behalen van naar schatting 5 tot 10 procent. Zelfs een ruimtewinst tot 20 procent is in theorie haalbaar, door bij herstructurering van terreinen bedrijven met dezelfde milieucategorie bij elkaar te plaatsen, concludeerde STEC in ene onderzoek. 

Een maatschappelijke kosten-batenanalyse van economisch onderzoeksbureau Ecorys zou uitwijzen dat het maatschappelijke rendement bij verdichting boven de 20 procent gunstig is. Daarvoor zijn wel kaveloverstijgende ingrepen nodig, aldus de Utrechtse inspiratiegids INTENS.

SKBN / BT Seminar
Tijdens het seminar ‘Hup de hoogte in en andere oplossingen voor intensiever ruimtegebruik’ dat SKBN samen met vakblad BT organiseerde, gingen we dieper in op de vraag: hoe kun je op bedrijventerreinen de hoogte in? En welke andere manieren zijn er om de ruimte die er is, intensiever te benutten? Hoe ga je om met wet- en regelgeving en hoe houd je het betaalbaar met een gezonde businesscase? 

Een aantal 'take-aways'

  • Daag de markt uit met strenge eisen bij de uitgifte, houd als gemeente sturing en regie;
  • Maak de maatschappelijke baten inzichtelijk;
  • Zet voorkeursrecht in om grip op grond en intensiever grondgebruik terug te kunnen pakken;
  • Elke regio verdient een gebiedsontwikkelingsmaatschappij om te kunnen investeren en capaciteit te delen, op enige afstand van de politiek;
  • Denk daarnaast ook aan een gebiedsexploitatiemaatschappij;
  • Maak slim gebruik van de ruimte die de nieuwe Omgevingswet biedt om functies die zich op papier slecht tot elkaar verhouden dichter naar elkaar te brengen;
  • Pas de mogelijkheid toe die de Omgevingswet biedt om financiële bijdragen te vragen bij (gerelateerde) bouwactiviteiten en stop dat geld in een intensiveringsfonds;
  • Overweeg de mogelijkheid tot het oprichten van een PPS, waarop Didam niet van toepassing is;
  • Zet, waar je geen grondpositie hebt, subsidies in, maar waak voor selectief voordeel.


PROGRAMMA + PRESENTATIES

14.00 uur Welkom
Jan Jager, vakblad BT en Mieke Naus, SKBN

14.05 uur Introductie
Wat is de te behalen winst door te stapelen?
Hub Ploem, Partner Stec Groep

14.20 uur Praktijkcases 
Intensiveren in de praktijk: tussen droom en realiteit

>> Mercuriuskwartier, Den Haag
Jerryt Krombeen, Stedenbouwkundige Gemeente Den Haag
>> De Isselt, Amersfoort
Marco van Hoek, senior adviseur en procesmanager ruimtelijke ontwikkeling, gemeente Amersfoort
>> Pier14, Zwijndrecht
Otto Verschoor, senior project- en programmamanager ROM-D

15.30 uur Juridisch
Stapelen en andere vormen van intensivering: hoe maak je het mogelijk met wet- en regelgeving?
Joost Hoekstra, Advocaat Omgevingsrecht Straatman Koster Advocaten/Coalitie Ruimte voor Werk

15.45 uur Financieel
De rol van een gebiedsontwikkelingsmaatschappij
Rikus Wolbers, senior projectmanager, OostNL/OHG

16.00 uur Aan de slag
Maak een prioriteitenagenda 
Maak het samen concreet en zo specifiek mogelijk: wat zijn dé vijf bottlenecks die intensiveren tegenhouden? Wat is de prioriteitenagenda waar we komend jaar mee aan de slag moeten? 

16.30 uur Afsluiting 
Terugkoppeling en borrel 


Beeld: Mercuriuskwartier. Credit: Gemeente Den Haag.

Event
BT Event 2025 - Ruimte maken voor een robuuste economie
BT Event 2025 - Ruimte maken voor een robuuste economie

De 20ste editie van het BT Event vindt donderdag 13 november plaats op Cleantech Park Arnhem. Tijdens deze jubileumeditie van het BT Event verkennen we hoe regio’s kunnen sturen op economische kracht, duurzame groei en technologische vernieuwing in een wereld vol geopolitieke spanningen en transities. Daarbij staat één vraag centraal: hoe bouwen regio’s aan een strategisch autonoom, innovatief en duurzaam Nederland? Kortom: hoe maken we ruimte voor een robuuste economie? Het BT Event staat dit jaar in het teken van strategische autonomie – een thema dat sinds de coronapandemie, internationale spanningen en technologische ontwikkelingen in rap tempo op de Europese én nationale agenda is gekomen. Van medicijnen en computerchips tot energie, veiligheid en kritieke materialen: de roep om minder afhankelijkheid van mondiale productieketens is urgenter dan ooit. Het kabinet onderstreepte dat belang in het regeerakkoord, onder meer met de ambitie voor een sterke industriële basis en leveringszekerheid in de defensiesector. De recente ‘Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie’ stelt nadrukkelijk dat innovatie moet opschalen naar productie. Maar waar landen die activiteiten uiteindelijk? Juist: op bedrijventerreinen en werklocaties. Over de event locatie: Cleantech Park Arnhem Cleantech Park Arnhem (voorheen Industriepark Kleefse Waard), de locatie van het BT Event van dit jaar, is een 90 hectare grote werklocatie die duurzame energie-gerelateerde bedrijven huisvest, faciliteert en met elkaar verbindt. Samen met de overheid, het onderwijs en het bedrijfsleven wordt op Cleantech Park gewerkt aan de ‘cleantech campus van de toekomst’. Op het gebied van energie, afval, gebouwen, mobiliteit en mensen geeft het Arnhemse industriepark ook invulling aan de circulaire economie. Het park heeft de ambitie dat het dit jaar het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland wil zijn.   Ruimte voor duurzame groei Tijdens het event zoeken we samen met bestuurders, beleidsmakers en ondernemers naar antwoorden op deze actuele vragen. Hoe benutten we bestaande ruimte slimmer? Hoe creëren we nieuwe economische ruimte voor duurzame groei? Welke rol spelen netcongestie en waterschaarste? En hoe sturen regio’s via ruimtelijk beleid op innovatie, valorisatie en samenwerking? De bijeenkomst verkent ook de veranderende rollen van overheden. Is het tijd voor een meer sturende provincie? Of juist meer ruimte voor gemeenten en marktpartijen? En hoe verhoudt dit alles zich tot het Rijk en Europa? KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN FACTS & FIGURES >> BT Event 2025 >> Donderdag 13 november 2025 >> Cleantech Park Arnhem >> Kosten: De reguliere kosten voor deelname aan het BT Event bedragen € 525,00. Vroegboekkorting: Meld je aan voor 1 juli en ontvang € 75,00 korting! Collegadeal: Kom je met 2 personen van één organisatie (tegelijk inschrijven en op 1 factuur) dan bedragen de kosten € 795,00. Korting abonneehouders vakblad BT: Abonneehouders van vakblad BT ontvangen € 50,00 korting op het voor u geldende tarief.    

13-11-2025
Nieuws
Zuid-Holland roept kabinet op tot maatregelen ter bescherming industrie
Zuid-Holland roept kabinet op tot maatregelen ter bescherming industrie

Investeringsklimaat Nederlandse industrie hangt aan een zijden draad: kabinet moet nu ingrijpen. Robert Simons (wethouder Haven en Economie, gemeente Rotterdam) en Arne Weverling (gedeputeerde Transitie Haven en Industrie, provincie Zuid-Holland) roepen het kabinet op snel maatregelen te nemen ter bescherming van de toekomst van de Nederlandse industrie, met in het bijzonder aandacht voor het Rotterdamse industriecluster. Rotterdam heeft alles in zich om in 2050 het meest duurzame en concurrerende haven- en industriecluster ter wereld te zijn. Maar door het ontbreken van daadkrachtig overheidsbeleid om het investeringsklimaat te versterken en een oneerlijk internationaal speelveld staat deze ambitie onder druk. Nederland heeft nog steeds de sleutel tot een voorsprong in de industrie, maar dan moet het kabinet wel snel de juiste knoppen indrukken, stellen Simons en Weverling. In een brandbrief, gesteund door het Havenbedrijf Rotterdam, de Economic Board Zuid-Holland en Deltalinqs, pleiten Simons en Weverling voor een transitiewet in combinatie met een investeringsagenda. Wethouder Simons: “Dit is geen waarschuwing meer; het is alle hens aan dek. Zonder snel en daadkrachtig overheidsbeleid riskeert Nederland zijn leidende positie in de wereldhaven-economie voorgoed te verliezen. Rotterdam heeft alles in huis om de wereldwijde duurzame koploper te worden, met een haven die bol staat van kennis, ondernemerschap en innovatiekracht. De fundamenten zijn gelegd en de kansen zijn rijp. De vraag aan het kabinet is nu: grijpen we de voorsprong of missen we de boot?’’ Concurrentievermogen loopt terug De Rotterdamse haven is al decennialang een belangrijke motor van de Nederlandse economie en het grootste haven- en industriecluster van Europa. Bedrijven in de haven lopen echter tegen steeds grotere obstakels aan, zoals een vol elektriciteitsnet (netcongestie), geen mogelijkheden tot (ver)bouwen door stikstofbeperkingen en hoge energiekosten. Hierdoor stellen bedrijven nu al hun investeringen uit of zelfs af. Ondertussen zit de internationale concurrentie niet stil en loopt het concurrentievermogen van de Europese industrie terug ten opzichte van de Verenigde Staten en China. De basisindustrie krimpt al bijna 20 maanden onophoudelijk. Zonder daadkrachtig overheidsbeleid, dreigen we onze leidende rol in de wereldhaven-economie voorgoed te verliezen. Snelle actie vereist van kabinet Simons en Weverling benadrukken dat de tijd van vrijblijvendheid voorbij is en roepen het kabinet op concrete acties te ondernemen op: Het creëren van een gelijk speelveld met buurlanden. Het stimuleren van marktvraag naar schone en hernieuwbare energie. Investeren in CO2-opslag (Aramis) en -transportinfrastructuur. Oplossen van netcongestie met onorthodoxe maatregelen. Een juridisch houdbaar plan om de neerslag van stikstof significant te verlagen. Gedeputeerde Weverling: “De Rotterdamse haven is de ruggengraat van de Nederlandse economie. Het behouden en versterken van onze industrie is van groot belang voor het behouden van onze huidige welvaart, werkgelegenheid en een sterke economie. Daarnaast is het ook cruciaal voor innovatie, onze zelfredzaamheid als Europa en de transities (energie, grondstoffen, materialen) waar we voor staan. Als we onze klimaatdoelen willen halen, dan moeten we zorgen voor een goed vestigingsklimaat. We moeten de bedrijven omarmen en helpen in plaats van ze voor de keus te stellen om te moeten verkassen naar een ander land. De transitiewet die wij beogen moet zorgen voor versnelling van procedures en dat bedrijven de vele miljoenen die ze in de transities willen investeren, in Nederland investeren.” Bijlage Brief aan kabinet - Urgente steun voor de Rotterdamse haven in de Voorjaarsnota 2025

10-02-2025
Nieuws
Instrumenten uit de Omgevingswet voor ruimte voor economie
Instrumenten uit de Omgevingswet voor ruimte voor economie

Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het ruimtelijke-ordeningsinstrumentarium grondig veranderd. De ‘Handreiking Ruimte voor Economie’ moet overheden inzicht geven in het nieuwe instrumentarium en de toepassingsmogelijkheden hiervan voor het ruimtelijk – economisch beleid – voor ruimte voor economie. De handreiking is in opdracht van het ministerie van Economische Zaken ontwikkeld door Rho adviseurs en Antea group. Klik hier om de Handreiking Ruimte voor Economie te downloaden (pdf). Vanuit het Nationaal Programma 'Ruimte voor economie' wordt beleid ontwikkeld voor het verbeteren van de beschikbaarheid en het gebruik van werklocaties in het algemeen en bedrijventerreinen in het bijzonder. Deze handreiking beschrijft een aantal mogelijke ruimtelijke maatregelen om voldoende ruimte en kwaliteit voor werklocaties en bedrijventerreinen te waarborgen en ontwikkelen. Bijvoorbeeld door clusters van bedrijven van nationaal belang uit het Nationaal Programma Ruimte voor Economie in juridische zin te borgen en daarmee te beschermen. Denk aan de vijf industrieclusters of de veertien campussen uit het programma. Een ander voorbeeld is het toepassen van de Utrechtse BAR-code. Deze barcode maakt slim gebruik van de beschikbare ruimte door - waar mogelijk - functies te combineren (dus ook wonen en werken) en ruimte multifunctioneel te gebruiken.  De handreiking is bedoeld voor alle overheden om ervoor te zorgen dat er nu en in de toekomst voldoende ruimte voor economie beschikbaar is en te sturen op 'het juiste bedrijf op de juiste plek'. En het kan helpen bij de nadere uitwerking van het Programma Ruimte voor Economie in samenwerkingsafspraken en een uitvoeringsagenda en in het kader van de Nota Ruimte. Beeld: iStock.com - bortecristian

08-01-2025
Aanmelden nieuwsbrief