Het aantal regio's en steden dat met een ontwikkelingsmaatschappij wil interveniëren op de markt voor bedrijventerrein en ruimte voor werk groeit. BT zette een aantal initiatieven op een rij. Hoe kies je de juiste organisatievorm? Doelen variëren van het beter benutten van bestaande werkgebieden, tot het borgen van betaalbare ruimte voor werk in de stad. Zo verkent de provincie Zuid-Holland momenteel de oprichting van een verplaatsings- en herstructureringsfonds voor het beter benutten van bedrijventerreinen.  Aanleiding is de schaarse ruimte in de meest verstedelijkte provincie van Nederland. ‘De precieze (organisatie)vorm en financiering is nog onderdeel van verkenning. We laten ons daarbij inspireren door voorbeelden zoals die elders in het land reeds bestaan,’ aldus een woordvoerder van de provincie.  Lees dit artikel op BT-Online. Leren van bestaande (her)ontwikkelingsmaatschappijen Hoe geef je herontwikkeling van werklocaties écht handen en voeten? De recent verschenen handzame SKBN-publicatie ‘Beter benutten doe je zo’ laat zien hoe 4 (her)ontwikkelingsmaatschappijen werk maken van toekomstbestendige bedrijventerreinen.  Download de gratis SKBN-publicatie hier.   

De modernisering van het grondbeleid staat hoog op de agenda van de overheid. Dit beleid speelt een belangrijke rol bij het versnellen van financieel haalbare woningbouw. In 2023 stuurde voormalig minister Hugo de Jonge een Kamerbrief naar de Tweede Kamer waarin hij de noodzaak van een vernieuwd grondbeleid toelichtte. Een jaar later onderzocht een ambtelijke werkgroep verschillende opties om via aanpassingen in het grondbeleid woningbouw te versnellen. Ook het huidige Kabinet Schoof zet zich in voor deze modernisering. Minister Mona Keijzer bracht eind 2024 een voortgangsrapportage over grondbeleid uit. Hoe vernieuwd grondbeleid bijdraagt aan duurzame gebiedsontwikkeling Hoogleraar gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben (Radboud Universiteit) onderzocht, in opdracht van de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, hoe een vernieuwd grondbeleid kan bijdragen aan duurzame gebiedsontwikkeling. Zijn onderzoek richtte zich op drie samenhangende ambities: Het versnellen van woningbouw in de regio. Het bevorderen van duurzaamheid en circulariteit bij gebiedsontwikkeling. Het verduurzamen van bestaande woningen en gebouwen. Op woensdag 23 april 2025 presenteerde Van der Krabben zijn bevindingen. Experts uit de publieke en private sector gingen met elkaar in gesprek over hoe gemeenten hun grondbeleidsinstrumenten kunnen gebruiken om meer grip te krijgen op grondeigendom en de stijging van grondprijzen. Ook werd besproken hoe de voorgestelde modernisering van het grondbeleid gemeenten in de toekomst kan helpen gebiedsontwikkeling te versnellen. Het rapport Het onderzoeksrapport 'Grip op grond' biedt waardevolle inzichten voor beleidsmakers en experts die werken aan duurzame en toekomstbestendige gebiedsontwikkeling. De Groene Metropoolregio gaat gemeenten helpen om met de aanbevelingen aan de slag te gaan. Het rapport kun je via [email protected] opvragen.

In het gebied New Terra op Schiphol Trade Park is een padelbaan gerealiseerd. Dit is volgens SADC een logische en waardevolle toevoeging aan deze omgeving, waar ruimte is voor beweging, ontmoeting en balans tussen werk en welzijn. SADC is er dan ook trots op dat ze deze faciliteit heeft gerealiseerd als onderdeel van haar bredere visie voor dit gebied. “De opening van de padelbaan op Schiphol Trade Park is een concreet voorbeeld van hoe we samen bouwen aan werklocaties die bijdragen aan sociale verbinding. Het laat zien dat de werklocaties van de toekomst ontstaan op plekken waar mens en natuur met elkaar in balans zijn”, aldus wethouder Mariëtte Sedee-Schuitemaker van Haarlemmermeer over het belang van deze nieuwe sportvoorziening. De padelbaan staat op het terrein van New Terra, gelegen op Schiphol Trade Park, en is een plek om te werken, te verbinden én te ontspannen. In dit unieke werklandschap staan innovatie, duurzaamheid en samenwerking centraal. Hier creërt SADC ruimte voor zowel professionele groei als persoonlijke vitaliteit. De opening van de padelbaan markeert bovendien een nieuwe mijlpaal in het programma Leefbaar en Gezond. Schiphol Trade Park is een unieke plek waar SADC bouwt aan een goed bereikbare, veilige en levendige werkomgeving, én een thuis voor bewoners, flora en fauna. New Terra vormt het circulaire hart van dit gebied, een plek waar we pionieren, experimenteren en waar duurzame initiatieven echt tot bloei komen. Samen met Schiphol Trade Park Services en andere partners zet SADC in op projecten die bijdragen aan een actieve en gezonde community. Denk aan wandel- en hardlooproutes, wildcamera’s, een voedselbos en een levendige New Terra Community. En SADC heeft daar met trots deze padelbaan aan toegevoegd. De baan is gerealiseerd  in samenwerking met UPCOURT, een innovatieve startup die padel mogelijk maakt via modulaire, snel te plaatsen banen.

Taurus Group B.V. heeft de eerste paal geslagen voor hun nieuwe Nederlandse hoofdkantoor op bedrijvenpark De President 1.2 in Hoofddorp.  Vertegenwoordiging van Taurus Group B.V., Aan de Stegge Twello, SADC en wethouder Marja Ruigrok van de gemeente Haarlemmermeer, sloegen samen de eerste paal. Taurus Group B.V. is een IT- hardwaredistributie- en oplossingenbedrijf dat datacenters en andere ondernemingen voorziet van essentiële technologische infrastructuur. Met het nieuwe hoofdkantoor op De President breidt Taurus Group B.V. niet alleen uit, maar worden ook de logistieke en kantoorfuncties geïntegreerd. De bouw van het duurzame pand wordt door Aan de Stegge Twello gerealiseerd. De President 1.2 is een ontwikkeling van SADC (Schiphol Area Development Company). Taurus Group B.V., opgericht in 2005, is een volledig Nederlands bedrijf met vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Hongkong, India en Noord-Amerika. Het bedrijf is gespecialiseerd in de levering van opslagapparatuur, servers en netwerkapparatuur, essentiële componenten voor het functioneren van datacenters en cloudopslag. Naast hardwaredistributie houdt Taurus Group B.V. zich ook bezig met de ontwikkeling van industriële IoT-oplossingen ter verbetering van operationele efficiëntie, het ontwerpen van high-performance computing-clusters voor geavanceerde gegevensverwerking, de implementatie van energiezuinige open computer-infrastructuur ter ondersteuning van duurzame IT-operaties en IT productenlevenscyclusbeheer (ITAD). Wereldwijd heeft Taurus Group B.V. ongeveer 160 medewerkers in dienst. Extra duurzaamheidsmaatregelen Het nieuwe gebouw zal beschikken over een representatieve entree, ruime werkruimtes, een magazijn, een assemblagelijn, een experience center, een datacenter, een distributiecentrum en opslagruimtes. Daarnaast biedt het gebouw ondersteunende werkruimtes en moderne kantoren. Extra faciliteiten omvatten een kantine, een fitnessruimte en een uitnodigend balkon op de bovenste verdieping. In het Value Added Plan, dat SADC als vestigingsvoorwaarde hanteert, heeft Taurus Group B.V. uitgebreide, aanvullende duurzaamheidsmaatregelen vastgelegd. Denk hierbij aan de opvang van hemelwater in een wadi en in de bloembakken op het buitenterras. Eventueel overtollig water wordt vertraagd afgevoerd op het rioleringssysteem waardoor wateroverlast bij hevige regenval wordt voorkomen. Daarnaast wordt het volledige dakoppervlak benut voor zonnepanelen en groen. De parkeervakken hebben een grasbetonstenen en waterbergende fundering. In samenwerking met een ecoloog is gekozen voor een bloemrijke beplanting en inheemse soorten ten behoeve van biodiversiteit, voedselvoorziening en beschutting voor insecten, vogels en andere diersoorten. Een geautomatiseerd gebouwbeheersysteem stuurt de led- en buitenverlichting aan wat de hinder voor fauna minimaliseert. Door het gebruik van duurzaam hout en groen op de gevel, in combinatie met het glas en het groen ingerichte balkon, krijgt het pand een zichtbaar duurzame en representatieve uitstraling. Arun Garg, oprichter en CEO van Taurus Group B.V.: “Bedrijvenpark De President heeft een strategische ligging nabij Amsterdam Airport en de A4-snelweg, waardoor het een ideale vestigingslocatie is voor logistieke bedrijven, datacenters en IT-bedrijven, perfect in lijn met het bedrijfsmodel van Taurus. Deze nieuwe faciliteit zal een symbool zijn van innovatie, duurzaamheid, samenwerking en leiderschap, en belichaamt de kernwaarden die ons dagelijks inspireren.” Marja Ruigrok, wethouder Economische zaken in de gemeente Haarlemmermeer: “Als gemeente zijn we blij dat een bedrijf als Taurus Group B.V. ervoor kiest om binnen de gemeente Haarlemmermeer te verhuizen. Dat bewijst maar weer dat het hier geweldig is!” Eva Klein Schiphorst, algemeen directeur SADC: “De komst van Taurus Group B.V. naar De President 1.2 onderstreept waar wij als SADC voor staan: het aantrekken van toekomstgerichte bedrijven die bijdragen aan een sterke, duurzame regio.  Wij zijn dan ook heel blij met de komst van de Taurus Group B.V. Dankzij de constructieve samenwerking met alle partners maken we een ontwikkeling mogelijk die perfect aansluit bij onze ambitie om werklandschappen van de toekomst te ontwikkelen. Wij hebben veel vertrouwen in de verdere samenwerking.” Over Bedrijvenpark De President De President ligt op steenworp afstand van de A4, A5 en NS-station Hoofddorp. De nabijheid van Amsterdam en Schiphol dragen bij aan de aantrekkingskracht. De President is goed per openbaar vervoer bereikbaar en heeft een hoogwaardige, representatieve uitstraling en een actieve parkmanagementvereniging. Ook is er volle aandacht voor duurzaamheid. De President 1.2 is een ontwikkeling van SADC (Schiphol Area Development Company). Op fase 1.1 zijn al meer dan 80 bedrijven gevestigd, op fase 1.2 zijn Somfy Nederland, STULZ en United Legwear (Scotch & Soda) gevestigd. Hotel De President zal later in 2025 haar deuren openen.

Dordrecht en Havenbedrijf Rotterdam werken aan een uitvoeringsagenda om industriële groei in de zeehaven mogelijk te maken. Tegelijk is nabij grootschalige woningbouw gepland in de toekomstige stadswijk Maasterras. Dat kan schuren, erkent wethouder Burggraaf: ‘Met slimme planologie willen we economie en woningbouw laten samengaan.’  Dordrecht Inland Seaport, de meest landinwaarts gelegen zeehaven van Nederland, vormt een economische motor voor de regio Drechtsteden. De haven verbindt Rotterdam met het achterland en biedt ruimte aan maritieme industrie en bulkoverslagbedrijven. Tegelijkertijd staat Dordrecht voor een grote woningbouwopgave.  Maarten Burggraaf erkent de spanning tussen economische groei en verstedelijking. 'De zeehaven biedt 4.300 banen en versterkt de stad, maar woningbouw is minstens zo noodzakelijk. We moeten slim balanceren tussen bedrijvigheid en leefbaarheid.' Dordrecht en Havenbedrijf Rotterdam zoeken oplossingen via ruimtelijke inpassing, verduurzaming en afspraken over transport en bedrijfsactiviteiten.  Hoe bied je ruimte voor groei in de haven en tegelijkertijd een aangenaam woonklimaat?  'De filosofie van Dordrecht is dat economische ontwikkeling en woningbouw hand in hand moeten gaan. Dit komt terug in de toekomstvisie voor de zeehaven. Deze bedrijven zorgen voor werkgelegenheid voor onze inwoners. Bedrijven hebben er belang bij dat hun werknemers op een fijne plek wonen met een gezond leefklimaat. De kunst wordt om de schaarse ruimte slim te benutten.’   ‘Ons investeringsprogramma via de regionale ontwikkelingsmaatschappij ROM-D investeert in locaties die watergebonden zijn, maar niet bedrijfsmatig zo worden gebruikt, of in plekken die zo dicht bij woongebied zitten dat het bedrijf niet kan groeien, terwijl de omgeving er last van heeft.'  Wat zegt de uitvoeringsagenda hierover?  'We hebben vastgesteld dat haven en stad elkaar nodig hebben. De eerste fase van Maasterras ligt verder van het zeehavengebied. In de tweede fase komen we aan de rand van het havengebied. Uitgangspunt is dat nieuwe ontwikkelingen in synergie met de haven moeten plaatsvinden. In dit toekomstige stadsgebied richten we een economische transitiezone in als overgang tussen wonen en werken.'  Wat houdt dat precies in?  ‘Als haven en woningbouw dichter bij elkaar komen en je ontwikkelt dat met visie en planologisch slim, kan er een mooie mixed-use zone ontstaan.'  Maatschappelijke meerwaarde Wat voor bedrijvigheid komt er in die zone?  'Het plan is nog niet scherp omlijnd. Belangrijk is dat er stadslogistieke functies komen, zoals hubs. Bedrijven in de maritieme sector kunnen zich hier vestigen. Ook bedrijven in de engineeringsector willen dicht bij hun maakklanten in de haven zitten. Het gaat om activiteiten zonder hoge geluid- of milieucategorie die wel aansluiten bij de havenindustrieën. Een goede overgangszone zorgt dat beide naast elkaar kunnen bestaan.'  Is er schuifruimte voor bedrijven in de zeehaven die daar eigenlijk niet horen?  'Ruimte is schaars. Voor bedrijfsuitgifte gelden zware criteria. We geven alleen uit aan bedrijven met maatschappelijke meerwaarde voor de stad of die oplossingen bieden voor ruimtelijke schuifpuzzels. Via ROM-D en ons accountmanagement onderhouden we nauw contact met bedrijven, waardoor we sneller weten wanneer zich een nieuw investeringsmoment aandient.'   Wat heeft de betrokkenheid van bedrijven bij de uitvoeringsagenda opgeleverd?  'Het inzicht dat de haven niet alleen logistiek belangrijk is, maar ook voor het maritieme maakindustrie cluster in Drechtsteden. Bij heruitgifte van gronden gaat het niet alleen om het aantal vervoerde producten, maar bieden we ook de maritieme maakindustrie een plek in de zeehaven.'  Havenspoorlijn en containerterminal Er was veel te doen om de havenspoorlijn, die blijft. Hoe voorkom je overlast in het woongebied?  'Volgens onze analyse zal de stamlijn de geplande woningbouw niet in de weg zitten. Het volume en de aard van de gevaarlijke stoffen die het plangebied passeren, zijn niet zodanig dat dit een risico vormt voor de toekomstige bewoners. Door slim te ontwerpen kan de stamlijn op veilige afstand blijven zonder de functie van de havenspoorlijn te belemmeren. Verder gaan we in overleg met de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid bekijken of het aantal passerende wagons met gevaarlijke stoffen aanleiding is om op gebouwniveau aanvullende (brandwerende) maatregelen te treffen. Railinfra-bedrijven geven aan dat er een innovatieagenda ligt voor de elektrificatie van hun materieel. Dat betekent uiteindelijk dat op de stamlijn alleen nog elektrische locomotieven komen te rijden, met een andere milieu- en geluidimpact. Er is ook een plan voor een containerterminal. Wat is het nut daarvan?  ‘Er zijn al veel bedrijven in de regio, wat een grote potentie biedt voor een terminal in Dordrecht om bestaande logistieke stromen te verplaatsen van weg naar water. De logistieke stromen zijn veelal regionaal en gaan nu nog via de weg. Uit onze analyse blijkt dat die stromen ook over water kunnen plaatsvinden. Er zijn genoeg inlandterminals in de regio. De containerterminal moet bedrijven stimuleren om een modal shift te maken naar binnenvaart, waardoor er minder druk komt op de snelweg A16.'  Langjarig investeringsprogramma Is de samenwerking met het Havenbedrijf verbeterd door de gezamenlijke uitvoeringsagenda?  'Tien jaar geleden gaven we het havengebied in beheer aan Havenbedrijf Rotterdam. Het ontbrak van beide kanten aan een scherpe visie op de ontwikkeling van het gebied en de bijbehorende investeringsagenda.   Dit traject heeft ons geholpen die visie te formuleren en concreet te maken. Een belangrijk resultaat is dat we nu beter kunnen inspelen op thema's als walstroom en verduurzaming, als onderdeel van een bredere investeringsagenda.   Door deze scherpere visie kunnen we andere mede-investeerders beter betrekken. Waar investeringen voorheen individueel werden opgepakt, is er nu meer samenhang en efficiëntie. We kunnen nu gezamenlijk langjarige investeringsprogramma's opstellen.'  Is er al een beeld van de omvang van die investeringen?  ‘We zijn bezig met de uitwerking. De visie staat, en de uitvoeringsagenda is naar verwachting binnenkort afgerond. Het Toekomstperspectief geeft de ontwikkelkoers voor het zeehavengebied weer, waar allereerst bedrijven zelf hun investeringen op kunnen enten zoals de eigen nautisch-maritieme voorzieningen. Gemeente en Havenbedrijf zorgen aan de hand van de uitvoeringsagenda voor een helder overzicht op inhoud en in tijd van wat er nog aan ontwikkelingen in de zeehaven nodig is. Daarmee kunnen dan bestaande investeringsprogramma's voor het hele havenindustriële complex worden benut voor de Dordtse zeehaven en kunnen we beter aansluiten bij nationale of Europese subsidieregelingen.’ Komen er minder woningen in Maasterras nu de stamlijn én het spooremplacement behouden blijven? ‘Waarschijnlijk enkele honderden minder dan de geambieerde 2.200, maar we blijven dicht bij dit aantal. Het behoud van spoorvoorzieningen zorgt voor een ander woonklimaat. We moeten bijvoorbeeld beter kijken naar de situering van groen. Voor Maasterras zetten we in op gestapelde bouw en stadswoningen. Het wordt een hoogstedelijk woonmilieu. Naar verwachting zal de gemeenteraad voor de zomer een besluit nemen over het bestemmingsplan.’  Foto: gemeente Dordrecht | © Wethouder Maarten Burggraaf

De Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen Nederland (SKBN) verwelkomt de gemeente Tilburg als nieuwe participant. Tilburg voegt zich bij het landelijke netwerk van overheden en organisaties die zich inzetten voor de herstructurering en verduurzaming van bedrijventerreinen. Door aansluiting bevestigt Tilburg haar ambitie om werklocaties toekomstbestendig én circulair te maken. De gemeente werkt al jaren aan een strategie waarbij werklocaties actief worden ingezet als aanjager van duurzame economische ontwikkeling. Tilburg ziet bedrijventerreinen als meer dan alleen een plek om te werken: het zijn vitale onderdelen van de stad waar innovatie, energieopwekking, mobiliteit en circulair grondstoffengebruik samenkomen. Lees hier hoe Tilburg richting geeft aan de ontwikkeling van haar economische ruimte. Tilburg zet daarnaast stevig in op circulaire economie. Via het programma Tilburg Circulair worden bedrijven actief ondersteund bij het sluiten van ketens en het hergebruiken van reststromen op bedrijventerreinen. Ook de ontwikkeling van werklocaties als 'hubs' voor circulaire bedrijvigheid, met ruimte voor kennisdeling en experiment, is een speerpunt. Met het participeren in SKBN kiest Tilburg voor samenwerking in kennisontwikkeling, landelijke uitwisseling en het versterken van haar rol als circulaire koploper in Brabant. SKBN kijkt uit naar een vruchtbare samenwerking waarin Tilburg haar ervaringen deelt én inspiratie opdoet voor de verdere verduurzaming van haar economische ruimte. Meer weten over SKBN en andere participanten? Kijk op skbn.nu/participanten